Ўзбекистонда автомашина суғуртаси: 2025 йил учун тўлиқ қўлланма

Мошина сотиб олдингизми? Табриклаймиз! Лекин автомобил калитлари билан бирга сиз янги мажбуриятларни ҳам олдингиз. 2025 йил июлидан Ўзбекистонда янгиланган суғурта қоидалари амал қилмоқда ва уларга амал қилмаслик жуда қимматга тушади.

Ростини айтганда, ҳайдовчиларнинг кўпчилиги ҳали ҳам КАСКО нима учун кераклигини тушунмайди, агар ОСАГО бўлса. Ёки аксинча — фақат ОСАГО ҳамма ҳолатда етарли деб ўйлашади. Спойлер: етарли эмас. Ва ушбу суғурта турлари орасидаги фарқ сизга жуда қимматга тушиши мумкин.

Давлат бу йил йўлларда тартиб ўрнатишга қарор қилди. Жарималар шундай даражада оширилди-ки, энди таваккал қилишдан кўра суғурта сотиб олиш анча осон. Шу билан бирга янги дастурлар пайдо бўлди, улар ҳақиқатдан ҳам пулни тежайди ва кўпроқ ҳимоя беради.

Келинг, 2025 йилда нималар ўзгарганини, жаримага тушиб қолмаслик ва ҳақиқатан ҳам сизнинг манфаатларингизни ҳимоя қиладиган суғуртани қандай танлашни кўриб чиқамиз. Содда тилда гаплашамиз, қийин атамалар ва юридик ифодасиз.

Иккита ҳимоя тури: қайси бири мажбурий, қайси бири ихтиёрий

Автосуғурта мамлакатимизда “иккита ҳимоя” тамойили бўйича ишлайди. Биринчи даража — бу йўлга чиқиш учун мажбурий. Иккинчиси — келажак ҳақида ўйлайдиганлар учун қўшимча ҳимоя.

ОСАГО – ундан ҳеч қаерга бўлмайди

ОСАГО “автогражданлик жавобгарлигини мажбурий суғурталаш” деган маънони англатади. Қўрқинчли эшитилади, аммо маъноси оддий: агар кимнидир уриб юборсангиз ёки бирор нарсага урилиб кетсангиз, суғурта компанияси жабрланганларга тўлайди. Сизнинг машинагизни таъмирлаш эса ўзингизнинг муаммолингиз бўлиб қолади.

Қизиғи шундаки, кўпчилик ОСАГОни яна бир солиқ деб ўйлайди. Гўё давлат ҳайдовчилардан пул олишнинг янги йўлини ўйлаб топгандек. Аслида эса бу молиявий ҳалокатдан ҳимоя. Пиёдани уриб юбордингиз — операция ўнлаб миллион сўмга тушиши мумкин. Суғуртасиз квартирани сотишга тўғри келарди.

Айтганча, 1 июлдан бошлаб чет элликлар ҳам чегарада ОСАГО сотиб олишга мажбур. Илгари туристлар суғуртасиз юрарди ва бирор ҳодиса бўлса, шунчаки уйига қайтиб кетарди. Энди бундай бўлмайди.

КАСКО – сизнинг ҳамёнингиз учун ҳимоя

КАСКО — ихтиёрий суғурта. Ҳеч ким сизга уни олишни мажбур қилмайди, аммо ақлли ҳайдовчилар унинг қийматини тушунишади. Бу суғурта сизнинг шахсий автомобилингизни ҳамма нарсадан ҳимоя қилади: авариядан тортиб ўғирликкача, доҳулдан тортиб вандализмгача.

КАСКО айниқса кредитга олинган янги автомобиллар учун долзарб. Банктар кўп ҳолларда бу суғуртани қарз шартларига мажбурий қўшади. Бу мантиқий — ҳеч кимга синган машина учун кредит керак эмас.

Замонавий КАСКО дастурлари оддий зарар қоплашдан анча илгарилаб кетди. Бугун бу хизматлар мажмуасидир: эвакуация, йўлда техник ёрдам, ойна алмаштириш, ҳатто корпоративда ортиқча ичиб қўйганлар учун “ҳушёр ҳайдовчи” хизмати.

ОСАГО тафсилотларида: ҳар бир ҳайдовчи билиши керак бўлган нарсалар

Жарималар қаттиқ – хавфга борганчалик арзимайди

Илгари ОСАГОсиз юриш учун жарима жуда кичик эди. Кўпчилик ўйларди: «Ҳеч бўлмаса, ушлаб қолишса жарима тўларман». 2025 йилда бундай ҳисоб-китоб ишламайди. Энди жарима 375 000 сўм – деярли бир йиллик полис нархига тенг.

Лекин ушланганлар учун бир найранг бор. Биринчи 15 кун ичида тўласангиз – 50% чегирма оласиз. 375 минг ўрнига 187 ярим минг тўлайсиз. Улгурмадингизми? 16–30 кун ичида 30% чегирма – бу 262 500 сўм. Кейин эса тўлиқ суммани тўлашга тўғри келади.

Ҳайратланарлиси шундаки, кўпчилик бу чегирмаларни билмайди. Жарима олади, хафсаласи пир бўлади ва бир ойдан кейин тўлиқ суммани тўлайди. Ҳолбуки, ярмини тежаш мумкин эди.

Ҳалокат ҳолатида нимага умид қилиш мумкин

ОСАГО бир ҳолат учун 40 миллион сўмгача зарарни қоплайди. Қулоғга таъсирли эшитилади, аммо амалда қимматбаҳо машиналар ёки оғир жароҳатлар билан жиддий ҳалокатда бу сумма етмаслиги мумкин.

Муҳим жиҳат: ОСАГО маънавий зарарни, йўқотилган фойдани ва баъзи билвосита йўқотишларни қопламайди. Агар жабрланувчи суғурта лимитидан ортиқ компенсация талаб қилса, қолганини ўз чўнтангизниздан тўлашга тўғри келади.

Хорижликлар учун хусусиятлар

2025 йилдаги янги қоида Ўзбекистон чегарасини машинада кесиб ўтаётган барчага тааллуқли. Энди хорижлик ҳайдовчилар чегаранинг ўзидаёқ ОСАГО сотиб олиши шарт. Бу нафақат енгил машиналарга, балки юк машиналари, автобуслар ва мотоциклларга ҳам тааллуқли.

Бундай полис нархи хорижликлар учун резидентларникидан юқори, лекин бу адолатли – туристлар бизнинг йўллардан вақтинча фойдаланади ва умумий суғурта тизимида иштирок этмайди.

КАСКО: ихтиёрий нарса қачон мажбурий бўлади

Замонавий КАСКО нима қоплайди

Бугунги КАСКО – бу фақат ҳалокатдан суғурта эмас. Замонавий дастурлар ўнлаб турли хавф-хатарлардан ҳимоя қилади. ЙҲҲБ ҳодисалари, албатта, мурожаатларнинг асосий сабаби бўлиб қолмоқда, лекин статистика ўғирлик, вандализм ва табиий офатлардан зарарланиш ҳолатлари ўсганини кўрсатмоқда.

Айниқса, Тошкент ва бошқа йирик шаҳарларда довулдан ҳимоя долзарб. Бир кучли довул миллионлаб сўм зарар етказиб, янги машинани темир тўпламга айлантириши мумкин. КАСКО бундай ҳолатларни тўлиқ қоплайди.

Автомобил ўғирланиши ҳам жиддий муаммога айланди. Замонавий ўғирликчилар оддий сигнализацияга қарши кураша оладиган мураккаб технологиялардан фойдаланади. КАСКО ўғирликда машинанинг тўлиқ қийматини қоплашни кафолатлайди.

Ҳар хил эҳтиёж ва чўнтак учун дастурлар

Euroasia Insurance КАСКО бўйича учта асосий дастурни таклиф қилади, ҳар бири ўзининг хусусиятларига эга:

• KASKO LITE – автомобил қийматининг 1,3% дан бошланадиган асосий ҳимоя. Асосий хавфлар: ЙҲҲБ, ўғирлик, табиий офатлар. Асосий ҳимояни энг кам маблағ билан олишни истаганлар учун мос.

• KASKO SMART – автомобил қийматининг 1,5% дан бошланадиган кенгайтирилган дастур. 10 миллион сўмгача фуқаролик жавобгарлигини, 15 миллионгача бахтсиз ҳодисалардан ҳимояни, олд ойна алмаштириш ва қўшимча хизматларни ўз ичига олади.

• KASKO DELUXE – автомобил қийматининг 2,2% дан бошланадиган премиум ҳимоя. Максимал қоплаш лимитлари, «ҳушёр ҳайдовчи» хизмати, йўлда 24/7 техник ёрдам. Қулайликка ўрганган ва унинг учун тўлашга тайёрлар учун.

Банк КАСКОсига нисбатан тежамкорлик

Кўпчилик автокредит расмийлаштиришда КАСКОни банкда сотиб олади ва 40% гача ортиқча тўлаётганини билмайди. Банк дастурлари кўпинча кераксиз опцияларни ўз ичига олади ва тарифлари юқори бўлади.

Махсуслаштирилган суғурта компаниялари эса уч баробар кўп хизматни арзонроқ нархга таклиф қилади. Устунликлардан яна бири – навбатлар ва бюрократиясиз масалаларни ҳал қиладиган шахсий менежер.

Қандай қилиб тўғри суғурта компаниясини танлаш мумкин

Рейтинглар – суғурта оламидаги компасингиз

Ўзбекистон бозорида 35 та суғурта компанияси фаолият юритади. Бундай хилма-хиллик орасида қандай танлаш мумкин? Молиявий барқарорлик бўйича расмий рейтингларга эътибор қаратинг.

APEX INSURANCE Миллий истиқболли лойиҳалар агентлигидан энг юқори AAA рейтингини олган. Бу эса ҳатто инқирозли вазиятларда ҳам максимал ишончлилик ва мажбуриятларни бажариш қобилиятини англатади.

GROSS Insurance ва ALFA INVEST SUG‘URTA барқарор прогнози билан uzA++ рейтингига эга. Euroasia Insurance эса юқори даражадаги сервис билан инновацион компания сифатида ўзини намоён қилган.

Танлашда нималарга эътибор бериш керак

Молиявий барқарорлик – асосий мезон, аммо ягонаси эмас. Тўловларни ҳал этиш тезлигига ҳам эътибор беринг. Айрим компаниялар мижозларни сарсон қилиб, ойлаб тўловларни кечиктиради.

Мижозларга хизмат кўрсатиш сифати ҳам муҳим. 24/7 ишлайдиган иссиқ линия, мобил иловалар, аризани онлайн топшириш имконияти – булар вақт ва асабни тежайди.

Ҳудудий мавжудлик ҳам аҳамиятли, айниқса, агар сиз тез-тез вилоятларга юрсангиз. Тармоқли офислари бор компания масалаларни шу ерда ҳал қилади, пойтахтга келгунча кутдирмайди.

Бу қанча туради: тарифларни кўриб чиқамиз

ОСАГО – қатъий тарифлар

ОСАГО нархи давлат томонидан тартибга солинади ва бир нечта омилларга боғлиқ. Тошкентда енгил автомобил учун ҳайдовчилар сони чекланган полис тахминан 56 000 сўм туради. Чекланмаган полис қимматроқ бўлади.

Ҳайдовчининг ёши ва тажрибаси ҳам умумий нархга таъсир қилади. 22 ёшгача ва 3 йилдан кам тажрибага эга ҳайдовчилар кўпроқ тўлайди. 65 ёшдан ошганлар ҳам юқори риск гуруҳига киради.

КАСКО – мослашувчан тарифлар

КАСКО нархи кўп омилларга боғлиқ. Асосийси – автомобилнинг бозор қиймати. Машина қанчалик қиммат бўлса, суғурта бадали ҳам шунчалик юқори бўлади.

Автомобил ишлаб чиқарилган йили ҳам муҳим. Янги машиналар замонавий хавфсизлик тизимлари туфайли арзонроқ суғурталанади. 7–10 йилдан ошган машиналар чекловлар билан суғурталаниши ёки умуман қабул қилинмаслиги мумкин.

Фойдаланиш ҳудуди ҳам аҳамиятли. Тошкентда зич ҳаракат ва йўл-транспорт ҳалокатлари кўплиги туфайли тарифлар юқори. Қишлоқ жойларда хавф паст, шунинг учун тарифлар ҳам арзонроқ.

Суғуртада қандай тежаш мумкин

Франшиза – КАСКО нархини пасайтиришнинг энг самарали усули. Агар сиз кичик шикастланишлар учун ўз ҳисобингиздан 500 000 – 1 000 000 сўм тўлашга тайёр бўлсангиз, суғурта анча арзонроқ бўлади.

Ҳайдовчилар рўйхатини чеклаш ҳам чегирма беради. Агар машинани фақат оила аъзолари ишлатса, чекланмаган ҳайдовчилар учун ортиқча тўлашнинг ҳожати йўқ.

Қўриқлаш тизимлари, айниқса, спутник тизимлари тарифни 10–15% га пасайтириши мумкин. Замонавий мониторинг тизимлари нафақат ўғирликдан ҳимоя қилади, балки ўғирланган машинани тезроқ топишга ёрдам беради.

Суғуртани расмийлаштириш: тез ва асабсиз

Онлайн – бу осон ва қулай

Суғурта компаниялари офисларига бориш замонлари ўтди. Бугун полисни уйдан чиқмаган ҳолда 10 дақиқада расмийлаштириш мумкин. Кўпчилик йирик суғурта компаниялари тўлиқ функцияли сайтлар ва мобил иловалар таклиф қилади.

Жараён стандарт: автомобиль маълумотларини киритасиз, дастурни танлайсиз, ҳайдовчиларни кўрсатасиз, карта ёки тўлов тизимлари орқали тўлайсиз. Электрон полис электрон почтага юборилади ва қоғоз шакли каби юридик кучга эга.

Мобил иловалар янада қулай. Ҳужжатларни қўлда киритиш ўрнига телефон камераси билан суратга олиш мумкин. Push-хабарномалар полис тугашига яқин вақтни эсга солади.

Анъанавий усуллар ҳам сақланиб қолган

Агар сиз тирик мулоқотни афзал кўрсангиз, суғурта компаниялари офислари хизматига мурожаат қилишингиз мумкин. Консультант энг мақбул дастурни танлашга ёрдам беради, нозик жиҳатларни тушунтиради ва саволларга жавоб беради.

Телефон орқали расмийлаштириш – муросавий вариант. Колл-марказ операторы ҳисоб-китоб қилади, полисни расмийлаштиради ва курьер орқали етказиб беришни ташкил қилади. Кўплаб компаниялар бу хизматни тун-кундиз кўрсатади.

Қайси ҳужжатлар керак бўлади

Жисмоний шахслар учун ҳужжатлар рўйхати минимал: паспорт, автомобиль техпаспорти, бошқаришга рухсат этилган ҳайдовчиларнинг гувоҳномалари. КАСКО учун автомобилнинг баҳолаш қиймати ҳақидаги маълумотнома талаб қилиниши мумкин.

Юридик шахслар қўшимча корпоратив ҳужжатларни тақдим этади: рўйхатдан ўтганлик гувоҳномаси, солиқ рўйхатидан ўтганлик маълумотномаси, суғуртани расмийлаштираётган шахсга ишончнома.

Авария юз берганда: қадамма-қадам алгоритм

Йўл-транспорт ҳодисасидан сўнг биринчи дақиқалар

Паника – авариядан кейинги илк дақиқалардаги асосий душманингиз. Чуқур нафас олинг ва алгоритм бўйича ҳаракат қилинг. Авария ёритгичини ёқинг, авария тўхташ белгисини қўйинг (шаҳарда 15 метр, шаҳар ташқарисида 30 метр).

Одамларнинг ҳолатини баҳоланг. Агар жабрланувчилар бўлса, дарҳол 103 рақамига тез ёрдам чақиринг. Оғир жароҳатланганларни кўчиришга уринишманг – бу зарар етказиши мумкин.

102 рақамига УБДД чақиринг. Ҳодиса ҳақида аниқ хабар беринг, манзилни, иштирокчилар сони ва жабрланувчилар бор-йўқлигини айтиб ўтинг.

Далилларни қайд этиш

УБДД келгунга қадар машиналарни ва ЙТҲ билан боғлиқ буюмларни жойидан қимирлатманг. Истисно – агар машиналар ҳаракатга тўсқинлик қилса ёки хавф туғдирса.

Авария жойини турли ракурслардан суратга олинг: умумий кўриниш, барча машиналарнинг шикастланиши, уларнинг жойлашуви, тормоз излари, синган қисмлар. Қанча кўп сурат бўлса, шунча яхши.

Бошқа иштирокчиларнинг маълумотларини ёзиб олинг: ФИО, манзил, телефон, суғурта полислари маълумотлари. Уларининг ҳужжатлари ва ОСАГО полисларини суратга олинг.

Бошқа иштирокчилар билан мулоқот

Хотиржамлик ва одоб сақланг. Ҳодиса жойида айбни тан олманг – якуний қарорни УБДД ва суғурта компаниялари барча ҳолатлар асосида қабул қилади.

Агар гувоҳлар бўлса, уларнинг контактлари ва қисқа кўрсатмаларини ёзиб олинг. Мустақил гувоҳлар тортишувли вазиятларда ҳал қилувчи роль ўйнаши мумкин.

УБДД билан ишлаш

Инспектор ҳужжатларни расмийлаштираётганда диққат билан кузатинг. ЙТҲ схемаси воқеа ҳақиқий манзарасини тўлиқ акс эттириши керак. Агар норозилик бўлса, протоколда ўз эътирозларингизни қайд этинг.

ЙТҲ ҳақидаги маълумотнома, протокол, схема каби барча ҳужжатларнинг нусхасини олинг. Бу ҳужжатлар суғурта компаниясига мурожаат қилишда керак бўлади.

Суғурта компаниясига мурожаат

ЙТҲ ҳақида суғурта компаниясини иложи борича тезроқ – маъқулки, шу куни хабардор қилинг. Кўпчилик суғуртачилар хабар беришни 3–5 кун ичида талаб қилади.

Ҳужжатларни тўлиқ тайёрланг: ЙТҲ ҳақидаги маълумотнома, протокол нусхалари, ҳодиса жойидан олинган суратлар, автомобил ҳужжатлари. Суғурта компанияси зарарни баҳолаш учун мустақил экспертиза тайинлайди.

Суғурта компанияси билан алоқада бўлинг, иш жараёнини кузатиб боринг. Профессионал суғуртачилар мижозларни ариза кўриб чиқиш ҳолати ҳақида мунтазам хабардор қилади.

Хулоса

2025 йилда Ўзбекистонда автоcуғурта энди шунчаки формаллик эмас, балки ҳақиқий зарурат ҳисобланади. Жарималарнинг кучайтирилиши, хорижий автомобиллар учун талабларнинг кенгайиши, янги суғурта маҳсулотларининг ривожланиши тўғри суғуртани танлаш масаласини жуда муҳим қилади.

ОСАГО – бошқа одамларга зарар етказганингизда молиявий фалокатдан ҳимоя қилади. КАСКО эса мол-мулкингизнинг сақланишини таъминлайди. Иккаласи биргаликда кутилмаган харажатлардан ишончли қалқон яратади.

Суғурта компаниясини танлаш жиддий ёндашувни талаб қилади. Молиявий барқарорлик рейтинглари, хизмат сифати ва зарарни қоплаш тезлигига эътибор беринг. Суғуртада тежаш кейин катта йўқотишларга олиб келиши мумкин.

Замонавий технологиялар суғуртани расмийлаштиришни осон ва тез жараёнга айлантирди. Онлайн-платформалар ва мобил иловалар офисларга бормасдан кўпчилик масалаларни ҳал қилиш имконини беради.

ЙТҲда ҳаракат алгоритмини билиш ҳуқуқларингизни ҳимоя қилишга ва одилона товон олишга ёрдам беради. Авариядан кейинги илк дақиқаларда тўғри ҳаракат қилиш кўпинча бутун жараён натижасини ҳал қилади.

Сифатли суғуртага сармоя киритинг – бу сизнинг хотиржамлигингиз ва молиявий хавфсизлигингизга сармоядир. Йўл номаълум, лекин тўғри суғурта билан эртанги кунга ишонч билан қараш мумкин.

Кўп бериладиган саволлар

2025 йилда ОСАГОсиз юрганлик учун жарима қанча?

Жарима 375 000 сўмни ташкил қилади. 15 кун ичида тўланса – 50% чегирма (187 500 сўм), 16–30 кун ичида – 30% чегирма (262 500 сўм).

Суғуртани интернет орқали расмийлаштирса бўладими?

Ҳа, суғурта компанияларининг кўпчилиги сайтлар ва мобил иловалар орқали онлайн расмийлаштиришни таклиф қилади. Бу тез, қулай ва хавфсиз.

ОСАГО ва КАСКО ўртасидаги фарқ нимада?

ОСАГО – мажбурий суғурта бўлиб, ЙТҲда айбингиз бўлса бошқа одамларга етказилган зарарни қоплайди. КАСКО – ихтиёрий суғурта бўлиб, ўз автомобилингизни барча хавфлардан ҳимоя қилади.

КАСКО қанча туради?

Базавий дастурлар учун автомобил қийматининг 1,3% дан бошланади. Қўшимча ҳимоя билан премиум дастурлар автомобил қийматининг 2,2% дан бошланади.

Агар ЙТҲда айбдор суғуртасиз бўлса, нима қилиш керак?

Зарар Суғурта тўловларини кафолатлаш жамғармаси ёки суд орқали айбдор шахсдан қопланади. Агар сизда КАСКО бўлса, товон айбдорда суғурта бор-йўқлигидан қатъи назар тўланади.