O‘zbekiston yo‘llarida xavfsizlikni ta’minlashda majburiy avtosug‘urta – OSAGO muhim rol o‘ynaydi. Ammo ko‘pchilik, ayniqsa yangi haydovchilar, sug‘urtani rasmiylashtirishda xatolarga yo‘l qo‘yadi, bu esa jiddiy muammolarga olib kelishi mumkin. Quyida OSAGO rasmiylashtirishda eng keng tarqalgan 7 ta xato va ularni qanday qilib oldini olish mumkinligi haqida so‘z yuritamiz.
Xato 1: Ma’lumotlarni noto‘g‘ri kiritish
Eng ko‘p uchraydigan va xavfli xatolardan biri – arizani to‘ldirishda ma’lumotlarni xato kiritish: davlat raqami, VIN-kod, pasport yoki haydovchilik guvohnomasi ma’lumotlari.
Qanday qochish kerak: Ma’lumotlarni onlayn yuborishdan oldin diqqat bilan tekshiring. Polisni olganingizdan so‘ng yana bir bor barcha ma’lumotlarni solishtiring. Xatolik topsangiz – darhol sug‘urta kompaniyasiga murojaat qiling.
Xato 2: Polisni vaqtida yangilamaslik
Ba’zi haydovchilar polis muddati tugaganini unutib qo‘yishadi va vaqtincha sug‘urtasiz yurishadi. Bu qonun buzilishi bo‘lib, jarimaga va yo‘l-transport hodisasi sodir bo‘lganda katta moliyaviy yo‘qotishlarga olib keladi.
Qanday qochish kerak: Kalendaringizga eslatma qo‘ying. Ko‘pchilik sug‘urta kompaniyalari SMS-xabarnoma yuboradi. OSAGO-ni bugungi kunda uydan chiqmasdan onlayn tarzda 2-3 daqiqada yangilash mumkin.
Xato 3: Ishonchsiz sug‘urta kompaniyasini tanlash
Har bir kompaniya bir xil emas. Ba’zilar to‘lovni kechiktiradi yoki da’vo bo‘yicha muammo tug‘diradi.
Qanday qochish kerak: Sug‘urta kompaniyalari reytingini o‘rganing. Mijozlarning fikrlariga e’tibor bering, ayniqsa to‘lov tezligi va xizmat sifati bo‘yicha. Bozorda uzoq yildan beri faoliyat yuritayotgan kompaniyalarni tanlang.
Xato 4: Shubhali vositachilar orqali polis xarid qilish
GAI yonidagi noqonuniy nuqtalarda yoki noma’lum vositachilar orqali polis olish – qalbakilashtirilgan yoki haqiqiy bo‘lmagan hujjatni olish xavfini tug‘diradi.
Qanday qochish kerak: Sug‘urtani faqat rasmiy veb-saytlar orqali yoki ishonchli onlayn agregatorlar orqali oling. Polisni olganingizdan so‘ng, rasmiy bazalar (masalan, ersp.e-osgo.uz) orqali tekshiring.
Xato 5: Haydovchilarni to‘liq ko‘rsatmaslik orqali tejashga urinish
Ba’zi egalari polisda faqat tajribali haydovchilarni ko‘rsatadi, lekin mashinani boshqalar ham boshqaradi (masalan, yosh oila a’zolari).
Qanday qochish kerak: Avtomobilni boshqaradigan barcha haydovchilarni polisga kiritish kerak. Agar haydovchilar doimiy o‘zgarib tursa, “cheklovlarsiz sug‘urta” variantini ko‘rib chiqing (u biroz qimmatroq, lekin xavfsizroq).
Xato 6: Shartnomani o‘qib chiqmaslik
Ko‘pchilik OSAGO shartnomasini, ayniqsa kichik shrift bilan yozilgan qismlarini o‘qimaydi, bu yerda muhim cheklovlar bo‘lishi mumkin.
Qanday qochish kerak: Imzo qo‘yishdan oldin shartnomaning barcha bandlarini o‘qib chiqing. Agar biror narsa tushunarsiz bo‘lsa, savol bering. Ayniqsa, qamrov cheklovlari va hodisa yuz berganda bajariladigan harakatlar bo‘limiga e’tibor bering.
Xato 7: Ma’lumotlar o‘zgarganda sug‘urtachiga xabar bermaslik
Polis muddati davomida egasining familiyasi, yashash manzili yoki avtomobil raqami o‘zgarishi mumkin. Bu haqda xabar berilmasa, keyinchalik muammolar yuzaga keladi.
Qanday qochish kerak: Har qanday o‘zgarish yuz bersa, sug‘urta kompaniyasiga vaqtida xabar bering. Ko‘pchilik holatlarda buni onlayn yoki telefon orqali hal qilish mumkin.
Xulosa
Avtosug‘urta – bu oddiy hujjat emas, balki moliyaviy xavfsizlik kafolati. Yuqoridagi xatolardan qochish orqali siz o‘zingizga ishonchli himoya ta’minlaysiz. Eng arzon OSAGO emas, balki haqiqiy yordam beradigan sug‘urta eng foydalisidir.
Agar siz Toshkent yoki boshqa shaharda yangi haydovchi bo‘lsangiz – mutaxassis bilan maslahatlashishdan tortinmang. To‘g‘ri rasmiylashtirilgan polis – bu yo‘llarda tinchlik va moliyaviy xotirjamlik garovidir.
Hozirgi biznes yuritish sharoitida korporativ sug’urta xavflarni muvaffaqiyatli boshqarishning ajralmas qismiga aylanmoqda. Har kuni O’zbekistondagi kompaniyalar turli tahdidlar bilan duch keladi: tabiiy ofatlardan tortib, xodimlarning ishlab chiqarishdagi jarohatlarigacha. To‘g‘ri tashkil etilgan korporativ sug‘urta tizimi biznesning moliyaviy manfaatlarini himoya qiladi va qonunchilik talablariga rioya etilishini ta’minlaydi.
O‘zbekistonda avtokreditlar avtomobil xarid qilishning asosiy usuliga aylangan. Biroq, majburiy KASKO sug‘urtasining yashirin xarajatlari kreditning umumiy qiymatini sezilarli darajada oshirishi mumkin. Mamlakatdagi 15 dan ortiq banklar 16.99% dan 31.5% gacha bo‘lgan yillik stavkalar bilan avtokreditlar taklif qilishadi va ko‘pincha mijozlarni bank bilan hamkor sug‘urta kompaniyalari orqali qimmat KASKO polislari rasmiylashtirishga majbur qilishadi.
O'zbekistonda sug'urta kompaniyasini qanday qilib tanlash mumkin: ishonch uchun chek-list
OSAGO (transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug’urtalash) — bu shunchaki rasmiyatchilik emas, balki yo‘l-transport hodisasi yuz berganda yuz minglab so‘mni tejashga yordam beradigan muhim moliyaviy himoya vositasidir. O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga ko‘ra, har bir transport vositasi egasi amal qiladigan OSAGO polisi bo‘lishi shart, aks holda yirik jarimalarga duch kelishi mumkin.
