O'zbekistonda majburiy avtosuğurta tizimidagi yangiliklar: 2026 yildan nimalar o'zgaradi va haydovchilar uchun eslatmalar

Avtomobillar soni ortib borar ekan, xavf xatar ham ortadi. O'zbekistonda avtotransport vositasiga egalik qilish nafaqat qulaylik, balki katta mas'uliyat hamdir. Yildan-yilga aholi farovonligi oshib, bu esa yo'llardagi transport vositalari sonining jadal o'sishiga sabab bo'lmoqda.

Statistik ma'lumotlarga ko'ra, 2025 yil 1 iyul holatiga mamlakatda jismoniy shaxslar tomonidan 4 million 612,7 mingta avtotransport vositasi ro'yxatdan o'tgan. Bu 2024 yilga nisbatan 441,5 mingtaga ko'p — ya'ni, bir yilda qariyb yarim million yangi avtomobillar qo'shilganini anglatadi (manba: Zamin.uz, 2025 yil 17 iyul).

Majburiy avtosuğurta tizimi va uning ahamiyati

Yo'l harakati jarayonida uchinchi shaxslarga etkazilishi mumkin bo'lgan mulkiy yoki jismoniy zararni qoplash maqsadida davlat tomonidan "Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy suğurta qilish" tizimi (qisqacha — majburiy avtosuğurta) joriy etilgan.

Bu tizim 2008 yil 21 apreldagi Qonun hamda Vazirlar Mahkamasining 2008 yil 26 iyundagi 141-sonli qarori asosida amalga kiritilgan bo'lib, uning maqsadi — YTH natijasida uchinchi shaxslarga etkazilgan zararlarni qoplash orqali fuqarolarning ijtimoiy himoyasini ta'minlashdir.

Nega islohat zarur bo'ldi?

So'nggi yillarda suğurta tashkilotlari tomonidan tovonlarning o'z vaqtida to'lanmasligi va zararlarni qoplash limitlarining etarli emasligi yuzasidan ko'plab murojaatlar bo'lganligi sir emas.

2019 yildagi 56 ming so'mlik suğurta mukofoti amalda zararlarni qoplashga etarli bo'lmagani sababli, ayrim hududlarda suğurta kompaniyalari tomonidan ushbu suğurta turini raqobat muhitida ko'rsatish yuzasidan qiziqish pasaygan. Yuqoridagi hamda boshqa bir qator omillar sababli, O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2025 yil 23 iyuldagi qarori bilan majburiy avtosuğurta tizimini isloh qilish chora-tadbirlari belgilandi.

Toshkent shahar hududi bilan bog'liq suğurta bozoridagi holat

2023 yilda Toshkent shahri bo'yicha 865,0 mingdan ortiq suğurta polisi rasmiylashtirilib, 80,5 mlrd. so'm suğurta mukofoti yig'ilgan, 10,6 mingta suğurta da'vosi yuzasidan murojaatlar bo'lib, 77,9 mlrd. so'm suğurta tovoni to'langan.

2025 yilning 9 oyida esa 1,54 mln. dona suğurta polisi rasmiylashtirilib, 129,5 mlrd. so'm suğurta mukofoti yig'ilgan. Ushbu davr mobaynida 12,5 mingta suğurta murojaatlar yuzasidan 108,4 mlrd. so'm miqdorida suğurta tovoni to'langanligi qayd etilgan.

Bunday o'sish, avvalo, aholining "avtoparki" kengayishi, "qimmatbaho" avtomobillar ulushining ortishi va ta'mirlash narxlarining o'sishi bilan bog'liq deb qarash mumkin.

2026 yildan yangi limitlar va tariflar

2026 yil 1 yanvardan suğurta puli 80,0 mln. so'm etib belgilanadi:

• Mol-mulkka etkazilgan zarar uchun — 28,0 mln. so'm;

• Hayot yoki sog'liqqa etkazilgan zarar uchun — 52,0 mln. so'm.

Bu amaldagi limitlardan ikki barobar yuqori. Solishtirish uchun:

2019–2025 yillarda amalda bo'lgan shartlarga ko'ra suğurta puli 40,0 mln. so'mni tashkil qilgan. Shundan:

• Mol-mulkka etkazilgan zarar uchun — 14,0 mln. so'm;

• Hayot yoki sog'liqqa etkazilgan zarar uchun — 26,0 mln. so'm.

2019 yilgacha amalda bo'lgan shartlarga ko'ra suğurta puli 12,0 mln. so'mni tashkil qilgan. Shundan:

• Mol-mulkka etkazilgan zarar uchun — 4,2 mln. so'm;

• Hayot yoki sog'liqqa etkazilgan zarar uchun — 7,8 mln. so'm.

Shu bilan, 2019 yilgacha bo'lgan davrga nisbatan javobgarlik limiti 6,7 barobarga oshadi, suğurta mukofoti esa 1,2 barobarga o'sganligini ko'rishimiz mumkin.

Yangi suğurta tariflari (01.01.2026 yildan, so'mda)

Dinamika misoli

Misolimizni shartli parametrlari:

• Transport vositasi: Lasetti rusumidagi yengil avtomobil;

• Haydovchi yoshi: 22 yosh;

• Haydovchilik staji: 2 yil;

• Ro'yxatdan o'tgan hudud: Toshkent shahri;

• Suğurta polisi: haydovchilar soni cheklangan va cheklanmagan ko'rinishda.

Keltirilgan misolimizda (jadvaldan) ko'rinib turibdiki, 2026 yil 1 yanvardan boshlab transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy suğurta qilish bo'yicha suğurta puli (javobgarligi limiti) sezilarli darajada oshirilmoqda.

Suğurta puli (javobgarligi limiti) 2019 yilgacha bo'lgan davrga nisbatan 6,7 barobarga oshgan (12,0 mln. so'mdan 80,0 mln. so'mgacha). Bu o'zgarish fuqarolarning mol-mulki va hayoti/sog'ligi uchun kompensatsiya hajmini ancha oshirish imkonini beradi.

Shu bilan birga, suğurta mukofoti (tarif) suğurta javobgarligiga nisbatan mo'tadil o'sgan — faqat 1,2 barobarga (161,7 ming so'mdan 192,0 ming so'mga). Bu suğurtlovchi va suğurta qildiruvchi o'rtasidagi manfaatlar muvozanatini saqlagan holda ijtimoiy adolat printsipiga mos ravishda belgilanganini ko'rsatadi.

Haydovchilar uchun muhim eslatmalar

Suğurta qildiruvchilarga mazkur suğurta turi bilan bog'liq bir qator foydali eslatmalarni yozishni lozim deb topdik.

Umumiy masalalar:

• Elektron polislar: Polis elektron ko'rinishda rasmiylashtiriladi va SMS orqali yuboriladi.

• Ma'lumotlar bazasi integratsiyasi: Barcha ma'lumotlar Yagona axborot tizimi orqali IIV ma'lumotlar bazasiga integratsiya qilingan.

• "Cheklangan" va "cheklanmagan" polislar: Javobgarlik summalari bir xil, farq — boshqarishga kiritilgan haydovchilar sonida.

• Qamrov: Polis faqat uchinchi shaxsga etkazilgan zararni qoplaydi, o'z avtomobilingiz zarari bu polisning javobgarlik doirasiga kirmaydi.

Ijtimoiy imtiyozlar:

Suğurta mukofotining 50% miqdorida siylov quyidagi shaxslarga beriladi:

• Urush faxriylari va mehnat fronti qatnashchilari;

• Nogironligi bo'lgan shaxslar;

• Pensionerlar;

• Chernobil fojiaasidan jabrlangan va boshqalar.

Suğurta polisi bo'lmasa jarima miqdori:

Majburiy suğurta talabini bajarmaslik BHMning 1 baravaridan 3 baravari miqdorigacha jarimaga sabab bo'ladi.

Yo'l-transport hodisasi to'g'risidagi xabarnomani tuzish tartibi (Europrotokol)

Yo'l-transport hodisasi (YTH) yuz berganida, agar hodisa tan jarohatisiz va faqat ikki avtomashina ishtirokida bo'lsa, haydovchilar YTH haqidagi xabarnomani mustaqil ravishda tuzishlari mumkin. Bu jarayon quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:

1. Hodisa vaqtida — haydovchilar amalga oshiradi:

   • Ikki nusxada xabarnoma tuziladi.

   • Hodisa joyi va avtomashinalарning shikastlangan qismlari foto va video orqali qayd etiladi.

   • Hodisa vaqti, joyi va vaziyat haqidagi ma'lumotlar aniq yozib qo'yiladi.

2. Hodisadan keyingi dastlabki choralar:

   • Hodisadan keyin 4 soat ichida mastlik holati tekshiriladi.

   • Agar jabrlانuvchi bo'lsa, u 3 ish kuni ichida mustaqil ekspertizadan o'tishi mumkin.

   • Haydovchilar 3 ish kuni ichida xabarnoma va barcha hujjatlarni o'z suğurtlovchisiga taqdim etadi.

3. Suğurtlovchi tomonidan ko'rib chiqish:

   • Suğurtlovchi xabarnoma va hujjatlarni qabul qiladi, avtomashинani ko'zdan kechiradi.

   • Zarur hollarda ekspertiza tayinlanadi.

   • Suğurtlovchi 15 ish kuni ichida qaror qabul qiladi — tovon to'lash yoki rad etish haqida.

   • Qaror qabul qilinganidan so'ng 5 ish kuni ichida to'lov amalga oshiriladi.

4. Huquqiy va regress tartiblari:

   • Agar haydovchilar o'z vaqtida hujjatlarni taqdim etmasa yoki mastlik holati tekshiruvi o'tkazilmasa, suğurtlovchi to'langan tovonni regress tartibida aybdordan undirishi mumkin.

   • Agar YTHda jinoyat alomatlari aniqlansa, hujjatlar huquqni muhofaza qiluvchi organlarga yuboriladi.

   • Blanklarni yoki eai.uz/europrotocol saytidan yuklab olishingiz mumkin.

Nafaqat majburiyat, balki himoya: ixtiyoriy suğurta

Majburiy avtosuğurta boshqalarga etkazilgan zararni qoplaydi, lekin o'z avtomobilingizni emas. To'liq himoya uchun ixtiyoriy suğurta — KASKO zarur. EUROASIA Insurance kompaniyasi avtomobilingiz uchun optimal himoyani tanlashingiz uchun bir nechta KASKO variantlarini taklif etadi.

Ixtiyoriy avtosuğurta mahsulotlarimiz:

KASKO — avtomobilingizning kompleks himoyasi

Klassik KASKO keng spektrdagi xavflardan to'liq himoya taklif etadi, shu jumladan YTH (hatto sizning aybingiz bo'lsa ham), o'g'irlik, tabiiy ofatlardan zarar, vandalizm va boshqalar. Uch darajali qamrov — LITE, SMART va DELUXE — byudjetingiz uchun optimal variantni tanlash imkonini beradi. Bu yo'lda maksimal ishonchni istaganlar uchun ideal tanlov.

EUROASIA Insurance KASKO afzalliklari:

• YTHda sizning aybingiz bo'lsa ham to'lovlar

• Onlayn rasmiylashtirish 5 daqiqada

• 24/7 qo'llab-quvvatlash

• Suğurta hodisalari bo'yicha 99,7% to'lovlar

• Avtomobil qiymatining 1,3% dan boshlanadigan tariflar

EUROKASKO — moslashuvchan suğurta konstruktori

Bu zarur variantlarni mustaqil ravishda tanlash va individual polis tuzish imkonini beradigan noyob mahsulot. Siz eng zaif deb hisoblagan avtomobil qismlarini (oldingi qism, yon qismlar, old oyna, orqa qism) suğurtalashingiz va kerak bo'lmagan xavflar uchun ortiqcha to'lamasligingiz mumkin. Tejamkor haydovchilar va aniq himoya istaganlar uchun ideal.

EUROKASKO afzalliklari:

• Avtomobil qiymatining 0,2% dan boshlanadigan tariflar

• Faqat kerakli variantlarni tanlang

• Qamrovni moslashtiрish imkoni

• To'liq KASKO bilan solishtirganda 70% gacha tejash

Avtomobilingizni bugunoq himoya qiling!

Noqulay hodisa yuz berishi kutmang. Ixtiyoriy suğurtani hoziroq rasmiylashtiring va avtomobilingiz uchun maksimal himoya oling.

→ KASKO narxini onlayn hisoblash

→ Individual EUROKASKO tuzish

→ Europrotokol haqida ko'proq bilish

Xulosa

Hurmatli haydovchilar! Majburiy avtosuğurta nafaqat qonun talabidir, balki sizning moliyaviy himoyangiz va xotirjamligingizdir. 2026 yildan qamrov limitlari sezilarli darajada oshadi, bu esa barcha yo'l harakati ishtirokchilari uchun yaxshiroq himoya degani.

Lekin esda tuting: majburiy avtosuğurta faqat uchinchi shaxslarga etkazilgan zararni qoplaydi. Avtomobilingizning to'liq himoyasi uchun EUROASIA Insurance kompaniyasidan KASKO yoki EUROKASKO ixtiyoriy suğurtasini tanlang.

Biz bilan bog'laning:

• Koll-tsentr: 1147 (O'zbekiston bo'ylab bepul)

• Telefon: +998 71 207-91-93

• Email: info@eai.uz

• Sayt: eai.uz

Xavfsiz yo'llar va ishonchli himoya tilaymiz!