Yevroprotokol yo‘l-transport hodisalarini rasmiylashtirish jarayonini sezilarli darajada soddalashtiradi, biroq hujjatlarni noto‘g‘ri to‘ldirish sug‘urta tovonini olishda jiddiy muammolarga olib kelishi mumkin. Sug‘urta kompaniyalari statistik ma’lumotlariga ko‘ra, yevroprotokol asosida berilgan arizalarning taxminan 30 foizi rasmiylashtirishdagi xatoliklar sababli rad etiladi. Keling, eng keng tarqalgan xatolarni va ulardan qanday qochish mumkinligini ko‘rib chiqamiz.
Eng jiddiy xatolardan biri – hodisa joyining yetarli darajada hujjatlashtirilmasligi. Ko‘plab haydovchilar avtomobilning shikastlangan qismlarini suratga olish bilan cheklanib, YTHning umumiy manzarasini hujjatlashtirishni unutishadi. Bu esa sug‘urta tovonini rad etishiga sabab bo‘lishi mumkin.
To‘g‘ri fotosuratlar kamida 10-15 ta turli rakursdagi suratlarni o‘z ichiga olishi kerak. Avtomobillarning yo‘l chiziqlari, yo‘l belgilariga nisbatan joylashuvi tushirilgan umumiy manzara albatta bo‘lishi kerak. Har bir shikastlangan joyning yaqin planda suratga olinishi, ikkala mashinaning davlat raqamlari, ishtirokchilarning hujjatlari va odometr ko‘rsatkichlari ham hujjatlashtirilishi kerak.
Shuningdek, tormoz izlari, oynaning sinib ketgan qismlari, yo‘ldagi boshqa detallarni suratga olish zarur. Ushbu detallar YTH holatini aniqlashda hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘lishi mumkin. Yo‘l holati, svetoforlar, yo‘l belgilarini ham tushirib qo‘yish muhim.
Haqiqiy holat: haydovchi chorrahada to‘qnashuvdan so‘ng yevroprotokol to‘ldirdi, lekin ishlayotgan svetoforni suratga olmadi. Keyinchalik ikkinchi tomon yashil chiroqda harakatlanganini aytdi va buning isboti bo‘lmagani uchun sug‘urta kompaniyasi to‘lovni rad etdi.
YTH sxemasi yevroprotokolning eng muhim qismlaridan biridir, biroq ko‘plab haydovchilar uni loqaydlik bilan yoki noto‘g‘ri to‘ldiradilar. Noto‘g‘ri chizilgan sxema hodisaning butun manzarasini o‘zgartirib yuborishi va aybdorni noto‘g‘ri aniqlashga olib keladi.
Sxema chizishda avtomobillarning to‘qnashuv paytidagi joylashuvi, harakat yo‘nalishi, yo‘l chiziqlari va belgilar aniq ko‘rsatilishi zarur. Ko‘cha nomlari, uy raqamlari, yaqin oriyentirlargacha bo‘lgan masofa ko‘rsatilishi kerak. Har bir element tushunarli va imzolangan bo‘lishi lozim.
Ko‘p uchraydigan xato – avtomobillarni shunchaki to‘rtburchak shaklida chizish va ularning yo‘nalishini ko‘rsatmaslik. Qaysi qismi bilan to‘qnashuv bo‘lganini, qanday burchakda harakatlanishganini aniq ko‘rsatish zarur. Harakat yo‘nalishlarini strelkalar bilan belgilash kerak.
Yana bir muammo – sxema va suratlar orasidagi tafovut. Sug‘urta mutaxassislari bu ma’lumotlarni solishtirishadi, va tafovutlar aniqlansa, bu qo‘shimcha tekshiruvga yoki rad javobiga olib keladi.
Yevroprotokoldan faqat YTH ishtirokchilari hodisa tafsilotlari bo‘yicha to‘liq kelishib olgan hollarda foydalanish mumkin. Ammo amaliyotda ko‘p hollarda haydovchilar imzo qo‘yishdan oldin qarama-qarshi ko‘rsatmalarni sezmay qolishadi.
Yevroprotokolga imzo qo‘yishdan oldin barcha ma’lumotlarni tekshirib chiqish zarur: YTH tafsilotlari, sxema, aybdor tomon ko‘rsatmasi. Agar eng kichik tafovut bo‘lsa ham, GAI xodimlarini chaqirish tavsiya etiladi.
Oddiy holat: chorrahada ikkita mashina to‘qnashdi. Birinchi haydovchi to‘g‘ri harakatlanayotganini va yashil chiroq yonganini yozdi. Ikkinchi haydovchi chapga burilayotganini yozdi, ammo u ham yashil chiroq yonayotganini qo‘shdi. Bu ziddiyat yevroprotokolni haqiqiy emas qiladi.
Yevroprotokol faqatgina fakt bo‘yicha emas, balki aybdorlikni belgilash bo‘yicha ham tomonlar to‘liq kelishganini nazarda tutadi. Agar shubha yoki ziddiyatlar bo‘lsa, GAI chaqirish tavsiya etiladi – bu keyingi muammolardan qutqaradi.
Ko‘p haydovchilar yevroprotokol bo‘yicha hujjatlarni topshirish uchun aniq muddatlar borligini bilishmaydi. Ushbu muddatlarga amal qilinmasa, ariza rad etilishi yoki to‘lovlar kechiktirilishi mumkin.
Jabrlangan tomon YTH sodir bo‘lgan kundan boshlab 5 ish kuni ichida aybdorning sug‘urta kompaniyasiga murojaat qilishi kerak. Aybdor tomon ham ayni muddat ichida o‘z sug‘urta kompaniyasiga xabar berishi lozim. Muhim nuqta – muddatlar YTH sodir bo‘lgan kundan boshlanadi, nafaqat haydovchi bu haqida bilgan paytdan.
Hujjat topshirishda quyidagilar kerak bo‘ladi: to‘ldirilgan yevroprotokol, ishtirokchilarning hujjatlari nusxalari, YTH joyining suratlari, YTH haqida ma’lumotnoma (agar olingan bo‘lsa). Barcha hujjatlar bir vaqtda topshirilishi kerak – keyinchalik yetkazilgan hujjatlar muddat buzilishi sifatida baholanadi.
Amaliy tavsiya: hujjatlarni topshirishni oxirgi kungacha cho‘zmang. YTHdan keyingi kunning o‘zida murojaat qilish eng yaxshi variant – tafsilotlar hali yodda, va kamchiliklarni tuzatish uchun vaqt bor.
Eng jiddiy xato – yevroprotokolni soddalashtirilgan rasmiylashtirish mezonlariga mos kelmaydigan YTHlar uchun ishlatish. Bu sug‘urta tovonidan mahrum bo‘lishga, hatto ma’muriy yoki jinoiy javobgarlikka olib kelishi mumkin.
Yevroprotokolni quyidagi hollarda ishlatib bo‘lmaydi:
Agar YTHda ikki tadan ortiq transport vositasi qatnashgan bo‘lsa;
Jabrlanganlar bo‘lsa;
Zarar miqdori belgilangan limitdan oshsa;
Yo‘l infratuzilmasi shikastlansa;
Ishtirokchilardan biri mast holatda bo‘lsa yoki amal qilayotgan OSAGO polisi bo‘lmasa.
Zararni baholashda ehtiyot bo‘lish kerak. Ko‘plab haydovchilar ta’mirlash narxini yetarlicha baholamaydi – ayniqsa zamonaviy mashinalarda murakkab elektronika va qimmat detallar bo‘lsa. Agar shubha bo‘lsa, GAI chaqirish eng to‘g‘ri qaror.
Haqiqiy holat: haydovchilar mayda zarar deb hisoblab, YTHni yevroprotokol bilan rasmiylashtirishdi. Ammo keyinchalik xavfsizlik tizimi zarar ko‘rgani va ta’mirlash narxi limitdan 3 barobar oshgani ma’lum bo‘ldi. Jabrlangan haydovchi to‘liq tovon ololmadi.
Yevroprotokolni to‘g‘ri to‘ldirish uchun bir nechta oddiy qoidalarga amal qiling:
Mashinangizda har doim bir nechta YTH blanklari bo‘lsin;
Telefon yoki fotoapparat doim quvvatlangan bo‘lsin;
Yevroprotokol to‘ldirish qoidalarini avvaldan o‘rganib chiqing — YTHdan keyingi stress holatida bunga vaqt bo‘lmaydi.
Agar biror narsaga shubhangiz bo‘lsa, GAI chaqiring. Rasmiy rasmiylashtirishga ketgan qo‘shimcha vaqt, keyinchalik ishonchli tovon olish bilan o‘zini oqlaydi.
Yevroprotokolni to‘g‘ri rasmiylashtirish bo‘yicha batafsil ma’lumot va amaliy tavsiyalarni O‘zbekiston haydovchilari uchun maxsus tayyorlangan yevroprotokol sahifasida topishingiz mumkin.
Yo‘l-transport hodisasi yuz berganda haydovchilar ko‘pincha tanlov oldida qolishadi: YTHni mustaqil ravishda Yevroprotokol asosida rasmiylashtirish yoki GAI xodimlarini chaqirib, standart tartibda hujjatlashtirish. Har ikkala usulning o‘z afzalliklari va kamchiliklari mavjud, va to‘g‘ri tanlov sug‘urta to‘lovini olish tezligi hamda miqdoriga jiddiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Yil sayin O‘zbekistonda avtomobillar soni ortib bormoqda va shu bilan birga yo‘l-transport hodisalari (YTH) soni ham oshmoqda. Kichik YTH holatlarini rasmiylashtirishni soddalashtirish uchun mamlakatda yevroprotokol tizimi joriy etilgan. Bu tizim haydovchilarga GAI xodimlarini chaqirmasdan, hodisa holatini mustaqil ravishda qayd etish imkonini beradi.
E’tibor bering: Faqat mobil ilova orqali rasmiylashtirilgan OSAGO polislar iPhone o‘yinida ishtirok etadi! Ajoyib yangiliklar — aksiyalar muddati uzaytirilmoqda! Bizning “OSAGO uchun iPhone yutib oling” va “To‘liq KA SKO yutib oling” aksiyalarimizga misli ko‘rilmagan talab bo‘ldi! Ishtirok etmoqchi bo‘lganlar soni biz kutganimizdan ko‘ra ko‘proq ekanini aniqladik — bitta oy yetmas ekan.
2026-yil 1-yanvardan O'zbekistonda yangi OSAGO tariflari kuchga kiradi: 160-192 ming so'm, 80 milliongacha himoya. Euroasia Insurance da o'zgarishlardan oldin joriy narxlarni belgilab qo'ying.
